بررسی علل بی خوابی از دیدگاه طب ایرانی و مقایسه آن با طب نوین

با بررسی علل «سهر» در کتب مختلف طب سنتی این نتیجه به دست آمد که بی‌خوابی یا مرضی همراه با غلبه خلط  است. که با توجه به علایم بالینی این خلط صفرا یا سودا می‌باشد یا بدون غلبه خلط است. که در این­صورت فقط افزایش کیفیت خشکی به تنهایی یا گرمی و خشکی را با هم در دماغ داریم. که در هریک از چهار صورت فوق، خشکی دماغ جزء اصلی این علت‌هاست که باعث بروز بی خوابی می‌شود.

همچنین افراد دارای مزاج خشک دماغ به خواب کمتری نیاز دارند و بیشتر مستعد بی‌خوابی هستند. در طب امروزی نیز اعتقاد بر این است که نیاز افراد به خواب متفاوت است. بعضی افراد به طور طبیعی به خواب کمتری نیاز دارند. افراد مبتلا به بی‌خوابی نسبت به افراد سالم تحریک­ پذیرترند و از سطح بالای هوشیاری در تمام مدت شبانه روز برخوردارند که مانعی برای به خواب رفتنشان است.

در مطالعات امروزی نیز اعتقاد بر این است که محرومیت از خواب فرد را دچار تحریک‌پذیری و در نهایت بی‌حالی می‌کند. در مطالعات حیوانی، محرومیت از خواب باعث ایجاد ظاهر ضعیف و نحیف، ضایعات پوستی، کاهش وزن، افزایش مصرف انرژی، افزایش مصرف غذا،کاهش درجه حرارت بدن و مرگ می‌شود.

براساس طب نوین، آن دسته از علل بی خوابی که مربوط به عدم رعایت بهداشت خواب هستند، شباهت زیادی به علل اختیاری بی‌خوابی در طب سنتی دارند. تا جایی که می‌توان گفت رعایت بهداشت خواب، معادل رعایت کردن بعضی از موارد ­ضروری است. بعضی از بیماری‌ها هم درطب نوین و هم در طب سنتی از علل بی خوابی شمرده می‌شوند. مثل: اختلالات دردناک، افسردگی و اضطراب ولی سوء مزاجات دماغ که در طب سنتی از علل عمده بی‌خوابی محسوب می‌شوند.

در طب نوین نیاز به تحقیقات گسترده­ای دارند. زیرا اساس درمان بی‌خوابی در طب سنتی رطوبت بخشیدن به دماغ است که می‌تواند با اغذیه، ادویه یا اعمال یداوی مثل ماساژ انجام شود.

 در نهایت شناخت اسباب وعلایم بی‌خوابی و عوامل مستعدکننده بروز آن از دیدگاه طب سنتی به ما کمک می‌نماید تا تقسیم‌بندی کاربردی و جدیدی برای بی خوابی پیشنهاد نموده و راهکارهای پیشگیری و درمانی جدید برمبنای آن ارائه­ کنیم.